Die bewering is een beetje misleidend. Ongeacht of er een nucleaire renaissance komt, elk land heeft al een plan of werkt aan dezelfde oplossing - geologische opberging - voor het nucleaire afval dat al bestaat. Het is echter waar dat de meeste programma's voor geologische opberging over de hele wereld traag verlopen of vastlopen - deels omdat degenen die beweren dat er geen plan is, zich actief verzetten tegen de plannen waarvan ze beweren dat ze niet bestaan.

De internationale gemeenschap is overeengekomen dat geologische opberging - waarbij het afval diep onder de grond wordt begraven en het gesteente een natuurlijke beschermende barrière vormt terwijl de radioactiviteit vervalt - de best beschikbare/minst erge milieuoplossing is om afval te beheren dat 100.000 jaar giftig blijft.

Nog bewonderenswaardiger is dat de internationale gemeenschap het er ook over eens is dat de keuze van een locatie voor het begraven van nucleair afval moet gebeuren met de 'toestemming' van de gemeenschap die een dergelijke faciliteit huisvest. Deze aanpak kan de transparantie en verantwoordingsplicht vergroten, maar de manier waarop 'toestemming' wordt geïnterpreteerd en geïmplementeerd verschilt van land tot land, onder invloed van lokale sociale en politieke factoren.

Landen met een hoger niveau van vertrouwen in het politieke proces en van publieke participatie in de besluitvorming (bv. Finland en Zwitserland) zijn doorgaans verder gevorderd met hun plannen dan landen met een laag niveau van vertrouwen in politici en meerdere (vaak concurrerende) bestuurslagen (bv. VK, VS). Maar in 2025 wordt vooruitgang verwacht in elk land dat kernenergie heeft of overweegt.

Een snelle rondgang door de wereld onthult:

• Finland is de vermeende wereldleider, met de bouw van zijn ondergrondse faciliteit al in volle gang
• in de loop van 2024 Zwitserland en Canada kondigden, na jaren van geologisch onderzoek en discussies met de gemeenschap, de locaties aan van hun respectieve locaties - samen met France en Zweedn, die hun locaties al hadden geïdentificeerd
• Japan en de UK zijn in gesprek met verschillende gemeenschappen en voeren de eerste geologische onderzoeken uit
• Duitsland beoordeelt de geologische levensvatbaarheid om de discussies met gemeenschappen in gebieden met geschikte geologie te beperken
• EU landen ontwikkelen hun eigen plannen, waarbij sommige een faciliteit willen delen, maar er zijn nog geen specifieke locaties vastgesteld
• China en Rusland kiezen locaties in afgelegen en grotendeels onbewoonde gebieden, waarbij China een ondergronds laboratorium bouwt als voorloper op de bouw van een volledige faciliteit.
• Taiwan en Zuid-Korea hun wetgeving herzien en hun beleidsaanpak herzien
• opkomende nucleaire staten in Afrika, Azië, Midden-Oosten en Zuid-Amerika (bijv. Kenia, Nigeria, Filippijnen, India, Saoedi-Arabië, Argentinië) zijn bezig met het opstellen van regels en wetgeving voor de verwijdering van kernafval ter voorbereiding op voorgestelde kerncentrales.
• de Verenigde Staten heeft 's werelds enige operationele geologische faciliteit (uitsluitend voor nucleair afval van defensie), maar heeft nieuwe wetgeving nodig om een vestigingsproces voor civiel afval op te frissen, met toenemende inspanningen om met succes een tweepartijenconsensus in het Congres te bereiken - hoewel de aanpak van de komende Trump-regering nog niet duidelijk is, is de invloedrijke Project 2025 Het programma steunt geologische opberging en erkent de dringende noodzaak om vooruitgang te boeken.

Dus zelfs uit deze korte wereldreis moet duidelijk zijn dat het langetermijnbeheer en de opberging van nucleair afval overal ter wereld actief wordt overwogen en aangepakt. De technische oplossing is nu beschikbaar. Lokale sociale en politieke factoren zullen echter het tempo bepalen waarin individuele nationale programma's voor geologische opberging vooruitgang boeken - en zullen ook invloed hebben op hoe nieuwe nucleaire programma's vorderen.

Het is deze laatste factor - de sociopolitieke dimensie - die deze afvalverwijderingsprogramma's nu verder moeten ontwikkelen. Technisch gezien kan het 20-30 jaar duren om een locatie geologisch te beoordelen en zo een robuuste milieu- en veiligheidsanalyse op te stellen - en vanuit een sociopolitiek perspectief ook zo lang om begrip en vertrouwen bij het publiek op te bouwen.

De debatten in elk land over de vraag of kernenergie moet worden uitgebreid, zijn echter onlosmakelijk verbonden met de vraag hoe we het geproduceerde afval moeten verwijderen. De publieke opinie kan uiteindelijk tegen nieuwe kernenergie zijn, om de voorraad bestaand kernafval niet verder aan te vullen - maar we moeten ons nog steeds bezighouden met een verantwoorde en veilige verwijdering van het afval dat al bestaat. Het is vermeldenswaard dat Duitsland, de enige grote economie die heeft afgezien van toekomstig gebruik van kernenergie, is het enige land waar de nationale Groene Partij voorstander is van geologische opberging (van bestaand, oud afval).

Dit zijn beslissingen voor de lange termijn, die deze generatie moet gaan nemen, anders zullen we de last gewoon doorschuiven, zoals de vorige generaties ons hebben nagelaten. Ongeacht of kernenergie deel uitmaakt van de toekomstige energiemix, hebben we een financiële, ecologische en intergenerationele verantwoordelijkheid om te beginnen met het schoonmaken van het aardoppervlak van het nucleaire afval dat er al is.